గీతాగానము ద్వితీయ భాగము
(తే.గీ.)
1*
శ్రీకరంబగు నీభక్తి చిత్తశాంతి
శుభకరము నీదు కీర్తన సుఖము, యశము
మానవాళి గీతామాత మహియ చేత-
గుండె నిబ్బరమును బొందు చుండు జగతి!
2*
పరమ, అక్షరరూపమే బ్రహ్మమనగ,
అక్షరాత్మ యహంబ్రహ్మ మనెడు భావ
మందుదాకను, పరమాత్మ మహిమ సాగు. ఆత్మ –
పరమాత్మ నిలయమై యలరు చుండు
3*
భావి గత వర్తమానమై బరగుసృష్టి-
నెఱుగుదును నేను తదితరు లెరుగ లేరు
రాగ, విద్వేష మోహద్విరక, విరహిత
పుణ్య కర్ములెరుగుదురు, పుడమి నన్ను!
4*
నేనుయను నాత్మరూపము నేకమగుదు
జీవిజీవిని నాయున్కి దీప్తిగాంచు!
ఆత్మలో పరమాత్మగా నాదులీల-
సాగు నాధ్యాత్మిక పథము – సమతదృష్టి!
5*
నాస్వరూపమే వివిధాల నలరు, నాదు-
కర్మయే కర్మయను నర్థగ్రహనమగును,
జనన, మరణ భీతిని నన్ను జనులు మరచి,
త్రిగుణ భావజాలగతుల తిరుగు చుంద్రు!
6*
అంత్యకాలాన కోరినయట్ల జరుగు
జగతి వారివారల మది స్మరణ స్ఫురణ,
జన్మరహితముక్తిని బొందు జగతి-నీవు
మనసు బుద్ధి నాకర్పించు, మదియె చాలు!
7*
ఏమహాత్ములు నామీద ప్రేమగలిగి
నాపరమ ప్రేమపాత్రులై నందుచేత-
భువి పునర్జన్మనొందరు, పుణ్యఫలమె-
శుక్లమార్గాన నడిపించి ముక్తిగూర్చు!
8*
వేద సూక్తుల సుకృతంబు వెలయు చుండు
విధుల యజ్ఞదానంబుల విస్తరించి-
పుణ్యకర్ములు, యోగులు, పుడమి జనులు-
జన్మ రహితముక్తిని గొంద్రు జగతియందు!
9*
జ్ఞాన – విజ్ఞాన, ధర్మమార్గాన శ్రద్ధ-
బ్రతుకు విశ్వాస పూర్వక బ్రతుకు బాట
నడువ సైపని వారలు, నన్ను మరచి
మరల జన్మింత్రు, సంసారమార్గమందు!
10*
(రాజవిద్య,రాజగుహ్యయోగము)
గోప్యమిది యర్జునా! విను, దోషరహిత
దృష్టిగలవారికేదెల్ప నిష్టపడుము!
శాస్త్రములనుత్తమోత్తమ శాస్త్ర మనగ-
విద్యలకు రాచవిద్యయను, విద్య యిదియె!
*(రాజ-రాజగహ్య యోగము)
11*
జ్ఞాన విజ్ఞానదాయక జాగృతంబు
ధర్మయుక్తము, సత్ఫలదాయకంబు
గోపనీయ గీతార్థంబు గొప్పవరము!
ప్రశ్న – తత్సమాధానంబు ప్రస్ఫుటంబు!
12*
సూక్తి నిధియైన గుప్తార్థయుక్త యోగ
శాస్త్రమను బ్రహ్మవిద్యయై సాగెపుడమి!
ఆచరణ సాధ్యము, సుళువు, నాత్మమురియ
భోధగరుని గీతామృతమ్ గ్రోలె నరుడు!
13*
జగతి సర్వము ప్రభుశక్తిజనిత సృష్టి-
నింగి సర్వత్ర వాయువు నిండినట్లు
తానె నిండియుండుట దెల్పె తరచి చూడ-
విశ్వ పరకృతి బడిన జీవి విధము దెలియు!
14*
జీవిజీవినియాత్మీయ దివ్య దీప్తి!
ప్రకృతి జడ-చేతనములందు పరవశించు
పరమ రూప స్వభావంబు మరచి పోయి-
యసురి-రాక్షసి-మోహిని నాశ్రయింత్రు!
15*
త్రిగుణవృత్యనుసారంబు జీవులెల్ల,
ప్రకృతి మాయలోబడియుండు పరగ సృష్టి-
క్రమముగా స్థితి లయమొందు, కాలగతిని-
నేనె, చేతనావస్థకు హేతువగుదు!
16*
పరమరూప స్వభావంబు ప్రకృతిగాంచి
పరవశింపక, త్రిగుణాల బడక జీవి-
నన్ను నాశ్రయింపగ, నాత్మ నాదుకొందు!
అర్జునా విను, నావాక్కు లబ్ధిగూర్చు!
17*
సకల హేతు భూతుడ, నిత్య సత్యగతుడ!
అక్షరుండను, యవినాశియనగ నేనె!
భజనసాగి, మదితదేక భావమొప్ప!
గడుపు వారల వెన్నంటి కదలు చుందు!
18*
ధ్యాన మగ్నులై ననుగొల్చు దాసజనుల-
సగుణ నిర్గుణోపాసన సాగుచోట-
నీవె దిక్కని మ్రొక్కుచు, విశ్వసించు-
సాధు సజ్జనులను జేరి సాగుచుందు!
*(విభూతి యోగము) శ్రీభగవాన్ ఉవాచ.
19*
ఫల్గుణా!నీవునాభక్తి పథము గనుము!
కీర్తనార్చన, వందన క్రియల యందు-
నిన్ను నీవె నియోగించుకొన్న నిష్ఠ-
నా పరాయణుడవగుము, అంతెచాలు!
20*
నేనె సకల హేతువు గాగనెంచి, నమ్మి,
అక్షరాల పాటించుమోయర్జునుండ!
వాస్తవముదెల్సి, కీర్తించు వారినెల్ల-
నిహ పర, జ్ఞానులనుజేసి, హితవుగూర్తు!
21*
విశ్వరూపుడ! విశ్వాత్మ! విధిని నేనె!
విశ్వ రూపునిగా గొల్చు వివిధ జనుల-
విస్మరింపక దరిజేర్చు, విధులనుందు!
విశ్వ సకలమ్ము నన్నునే విస్తరింతు!
22*
వినియు-వినక పరధ్యాన, విస్మయముల
మరల ప్రశ్నించు, పాండవ మధ్యముండు!
భక్తి ప్రార్థించు నర్థంబు ప్రభుడు దెల్ప-
మర్మ గతినుండు, పరతత్వ మార్గములను,
23*
ఆది కారణజన్ముడన్ – అరసిచూడ!
అవని యవతార హేతువున్ ఆదిమునులు-
దేవతల్ దేవతా ఋషుల్ దెలియ లేరు!
తేల్చి చెప్పెద-ననునీవు దెలుసు కొనుము!
24*
నేనె జన్మనాశరహిత తేజ యుతుడ!
విశ్వ మహశక్తి రూపుడ విజయ వినుము!
వెలయుస్వర్గలోకములకు వేల్పనంగ-
నేనెయనిదెల్యుటేమేలు నేర్పు మీర!
25*
పాప పంకంబు వదిలించు బ్రహ్మనేనె!
శోక సంద్రంబు దాటించు లోక గురుడ!
జీవి సకలభావ సమూహ దివ్య దీప్తి-
సర్వమును నాదె! నావల్ల జగతి సాగు!
26*
సకల ప్రాణుల భావముల్ – సనక మునులు
సప్త ఋషులును, వసువులు, శ్రద్ధ భక్తి
పరులు-వారి, వారసజన ప్రగతి – జగతి
చేష్ట మూల కారకుడను-శ్రేష్ట గురుడ!
27*
జగతి నావల్ల సాగును, చక్కవడును,
దీని దెల్సి – దెల్యగ నాత్మ తేటపడును!
నాదు తత్వజిజ్ఞాసచే – ఆత్మ వెల్గు!
నన్ను గుర్తించి-సద్భక్తి సన్నుతించు!
28*
మనసు, బుద్ధి నాకర్పించు, మనన గతుల
నిశ్చలాత్మక స్థిరభక్తి – చిత్తవృత్తి,
నియమ నిష్ఠ నిరంతరమ్ – లీనమగుచు-
చింతనము జేయు వారల చింత దీర్తు!
29*
భక్తి శ్రద్ధచే యజ్ఞాన భావముడిగి-
నిష్ఠ సాగిన జ్ఞానికి నిజము ముక్తి
నమ్ముకొన్న యజ్ఞానికి నయము జయము!
ఉభయులును లీనమై పోవ శుభము గూర్తు!
30*
బుద్ధి యోగాన మొదటనే పుష్టి వెలుగ
వారి యజ్ఞానమును బాపి, దారి జూపి
విశ్వ రూప విజ్ఞానంబు – విధము దెల్పి-
యోగిగా జేసి, ననుజేరు యోగ్యు జేతు!
31*
(అర్జున ఉవాచ)
కృష్ణ శాశ్వత బ్రహ్మ! నీకృపయె చాలు!
నిత్య సత్యవచన! దేవ! నీరజాక్ష!
నీవె నినుదెల్య గలవు దివ్యలీల-
దెల్పి కరతలామలకంబు జేయుమయ్య!
32*
(భగవాన్ ఉవాచ)
నరుడ!వినునేను, వైకుంఠ నాయకుడను
దేవతల పూజలందెడు దేవదేవ-
పదవి నేనుందు, నదియె నాపరమ పదము!
నన్నె యవినాశి, పరబ్రహ్మ యనగ దెలియు!
33*
ఇంద్రియంబుల మనసునై యుందు ప్రాణి
రూప చైతన్యమగుదు, రుద్రులందు-
శంకరుడ!పురోహితుల బృహస్పతి, యక్షు-
లందు నుకుబేరుడ, వసువు లందు నగ్ని!
34*
సేన పతులలో స్కంధుడ నేనె! జలధి
నేను-ఏకాక్షరోంకారమేను, శబ్ధ-
బ్రహ్మనై వేదప్రారంభ పదము నైదు!
యజ్ఞముల జపయజ్ఞమై యలరు చుందు!
35*
భూధరముల హిమగిరిని-భూరివృక్ష-
ములను, రావిని, సిద్ధకపిలుడ నేను!
చెలగు గంధర్వ వీరుల చిత్రరథుడ!
నారదుడనేనె! వివరములరసి చూడు!
36*
ఉచ్ఛైశ్రవము,నైరావతములును, నేనె!
రాజు, నాయుధ పతిని-వజ్రాయుధమును,
ధేనువుల కామ ధేనువు నేనె! సంతు-
కారకుడ, కాముడను నిరాకారముగను!
37*
నాగులను వాసుకిని, శేషనాగు నేను!
వరుణ దేవుడ! పితరుల నార్యముడను!
శాసకుల యముడను నేనె! శక్తి నేనె!
పక్షులందు గరుత్మంత పక్షి నేనె!
38*
శస్త్రధారుల శ్రీరామ చంద్రుడేను!
జలచరాల మొసలి నేను! సాగు నదుల-
గంగ నేనె! పుట్టుక, గిట్టుకనగ నేనె!
యుర్వి సృష్టి, స్థితి, లయ త్రిమూర్తి నేనె!
39*
తర్క వాదాల శాస్త్రీయ తర్క మగుదు,
అక్షరాల”న” కారము, ద్వంద్వ పదస-
మాసమును, అక్షయమగు, సమయము నేనె!
కాలమును, జన్మ మృత్యువు కారకుడను!
40*
స్త్రీలలో కీర్తి, శ్రీనుడి, స్మృతియు, మేధ-
ధైర్యము, క్షమాస్ఫూర్తియు దయను నేనె!
చందములవేద గాయత్రి చంద మగుదు!
మాసముల మార్గశిరమును, మరల వినము!
41*
ఋతువసంతమున్, వ్యసనాల జూదమేను
నిశ్చితుల మదియందునే నిశ్చయమును
వాసుదేవుడ! వ్యాసుడ! ఋషుల యందు
సత్వ గుణమేను, జయమున సర్వమగుదు!
42*
జ్ఞానవంతులలో జ్ఞానజన్యమగుదు!
గోప నీయాల మౌనమున్ భూత తతుల
బీజమైయుందు, జీవి ప్రీతి భీతి
నటన-ఘటన నాదె జగతి నాటకమున!
43*
కుంతి పుత్ర వినుము! నాయనంతమైన
సకల లీలలు దెల్పగా సాధ్య పడదు,
జగతి శోభించు నైశ్వర్య ప్రగతి నేనె!
ప్రకటితంబుగ తద్వస్తు ప్రతిభ నేనె!
44*
అర్జున యనంతకోటి బ్రహ్మాండనాయ-
కుడను, విధిగ నీరథమందు కోల కళ్ళె-
ములను, చేబూని, నీయాజ్ఞ ముదల దాల్చి
కదలనుంటిని నిజధర్మ కార్మికునిగ!
45*
(అర్జున ఉవాచ)
హేప్రభో! కృష్ణ! నీవాక్కు హేతువుగను
మోహమంతరించెను, మదిమోదమొందె!
నీదు వాక్కులు నమ్ముదు, నిజమటంచు!
నీదు దివ్యవిభూతుల నింక దెలుపు!
(విశ్వరూప సందర్శన యోగము)
46*
(భగవాన్ ఉవాచ)
అర్జునా విను, ఆదిమధ్యాంతమేను!
ప్రాణులందు నాత్మను, తేజ ప్రాభవమును
కవుల,? కవిశుక్రుడను నేనె! కలుగు సకల-
ప్రాణి కోటి చరాచర ప్రకృతి నేనె!
47*
పాండవులలోన పార్థుడ! పరగ దెలియ
నేనె – నీవును, నీవును నేనె యగుదు!
అరయ దివ్య విభూతులకంతమేది?
చెప్పెద క్లుప్తముగ దీని చెవిని బెట్టు!
48*
(అర్జున ఉవాచ)
ఓప్రభో! పురుషోత్తమా! కోర్కె వినుము!
చూపుమైశ్వర్య మయమగు రూపు విశ్వ-
ప్రాణి యుత్పత్తి వింటిని, ప్రళయగతుల-
జాడ వింటిని, తమరూపు జూడనెంతు!
49*
దివ్య మైశ్వర్యమయరూపు! దివ్యకాంతి
దేవ దేవ! నిన్-చూడగాలేను తండ్రి!
కనులు మిరుమిట్లుగొల్పు నేకముగ భూన-
భోంతరాలమునిండె కాంతిరేఖ!
50*
(భగవాన్ ఉవాచ)
దోష రహిత దృష్టిని జూడ దోచు రూపు-
విశ్వసించి గాంచుమిదియె, విశ్వరూపు!
సవ్య సాచి!యిచ్చెద దివ్య చక్షు యుగము-
చూడు, నాయోగ శక్తిని జూడుమింక!
51*
(సందర్భ వాక్కు)
అడిగె రారాజు, సంజయా! యంతనేమి?
చేసె భగవానుడన, దెల్యజెప్పె నిట్లు-
దేవ-దేవుడు దయచేసె దివ్య చక్షు
జూచి పులకించె నరుడు కేల్మోడ్చి మ్రొక్కె!
52*
(అర్జున ఉవాచ)
హే! సనాతన! శాశ్వత! హేముకుంద!
నన్ను బ్రోవగా నాధ్యాత్మికమ్ము దెలిపి
దోష రహిత దృష్టిని దూర్చి దోవజూపి-
సంశయము దీర్చినావహో సారసాక్ష!
53*
మదిని విశ్వాసముదయింప మైత్రి వెంట-
గోపనీయమౌ నీతత్వ రూపబోధ
జేసితివి, తండ్రి! సమర విజేత జేయ!
వింటి, కనుగొంటి,నిపుడు నీ విశ్వరూపు!
54*
తమరె,అక్షర పరబ్రహ్మ! తమరె రక్ష!
జగతి సర్వస్వము తమరె సగుణ నిర్గు-
ణమునిరాకార సాకార నమ్మకంబు-
తమరె, యనుమాట నిజమయ్యె తరచి చూడ!
55*
తమరె, గతవర్తమాన గతాగతముల-
తమము బోకార్చు తత్వంబు తమరి మహిమె!
రాక్షసుల్ పారిపోయరి-రాగమెత్తి-
పాడుచుండిరి, భక్తులు పరవశించి!
56*
ఉగ్ర రూప! నీనోటిలోనురుకుచున్న-
సకల లోకులు, మునిజనుల్ స్వస్థి బలికి
దూరుచుండిరి, దేవతాదులును, సకల-
జాతులును, నిన్ను జేరగా జ్వాలలెగసె!
57*
ఉగ్ర!యుగ్రదృగాయుధ!యుల్లమెల్ల-
ఝల్లుమనె,తల్లడిల్లితి,సంభ్రమమున-
దృశ్య భీతి విడ్డూరముల్-దృక్కు నిల్ప!-
తమముఖజ్వాల లధికావయమ్ము లెన్నొ!
58*
ఎన్ని, ఉదరాలు? వానిలోనెన్నిలోక-
దృశ్యలీలలు? సృష్టించు దృక్పథములు!
అన్ని ముఖ కర చరణముల్ అగ్ని నిధులు!
దిక్కులును దెల్య కున్నవో దేవదేవ!
59*
కోటి సూర్య చంద్రులు, శతకోటి కిరణ-
కాంతి, కనుదోయి బైరులు గ్రమ్మె శేషు
తలలు-నాగులు చేరి వేయినోళ్ళ-
పొగడలేరన్న నేనింక పొగడ గలనె?
60*
చేతగాదు విశేష సశేష చేష్టగాగ!
కవుల వర్ణన కందని చవులు మీరె!
విశ్వ రూప కటుంబ వివిధ ధృవుల-
నక్షయంబగు నక్షత్ర సాక్షి నైతి!
61*
తమరె!గతవర్తమాన గతా గతముల
తమమముబోకార్చు తత్వంబు తమరి మహిమె!
రక్షసుల్ పారిపోయిరి రాగమెత్తి-
పాడుచుండిరి భక్తులు పరవసించి!
62*
ఉగ్ర రూప! నీనోటిలో నురుకుచున్న-
సకల లోకులు-మునిజనుల్ స్వస్తి బలికి-
దూరు చుండిరి దేవతాదులును, సకల-
జాతులును, నిన్నుజేరగా జ్వాలలెగసె!
63*
ఉగ్ర! యుగ్రదృగాయుధ!యుల్లమెల్ల-
ఝల్లుమనె, తల్లడిల్లితి-సంభ్రమమున-
దృశ్య భీతి విడ్డూరముల్ దృక్కునిల్ప!
తమ ముఖజ్వాల లధికావయమ్ములన్నొ!
64*
ఎన్ని యుదరాలు? వానిలో నెన్ని లోక-
దృశ్య లీలలు? సృష్టించు దృకపథములు
అన్ని ముఖ కర చరణముల్, అగ్ని నిధులు!
దిక్కులును దెల్య కున్నవో దేవదేవ!
65*
కోటి సూర్య చంద్రులు శతకోటి కిరణ-
కాంతి, కనుదోయి బైరులు గమ్మె, శేషు-
వేయి తలలు నాగులుచేరి వేయినోళ్ళ-
పొగడలేరన్న, నేనింక పొగడ గలనె?
66*
చేతగాదు విశేష సశేష చేష్ట గాక-
కవుల వర్ణన కందని చవులు మీరె!
విశ్వరూప రవికుటుంబ వివిధ ధృవుల-
నక్షయంబగు నక్షత్ర సాక్షి నైతి!
67*
భీష్మ ద్రోణాదులును త్రెళ్ళి భీష నాగ్ని-
కీలలందుబడిపోయిరింక, కర్ణ-
కౌరవాదులు నుదరాగ్ని గాలి రంత-
మిడతలట్లు జొచ్చిరినోట మిగతవారు!
68*
రయము జెందెను, నరరూప రాక్ష సాళి
కోరవడిముక్కలైజిక్కె-కోరనంటి-
యుండ గాంచితి, సైన్యంబు లండనుండ!
మిగత వారంత వక్త్రాగ్ని మిడత లైరి!
69*
నదులు,జలధికభిముఖమై నడిచి నట్లు-
శూరభీష్మాదలేగిరి, క్షుద్రనృపులు-
నీతి-భయభక్తి మూర్చిల్లి-నీల్గిరంత!
ఉగ్ర తేజస్సు జగతినుఱ్ఱూతలూపె!
70*
తమరు ఎవ్వరు? దేనికై తపన పుడమి!
దేని గోరి విజృంభన? ఏమిసృష్టి?
ఏల స్థతి లయకారచేష్ట? మాయ-
మానుషస్వరూపము, యోగమాయలేల?
71*
ఓప్రభూ!దివ్య శ్రేష్ఠ! దెలుపు మోమహేశ!
ఈశ్వరా! దీనబాంధవ! ధీవిశేష!
ఆది మధ్యాంత రహిత! విఖ్యాతరూప!
వసుధ నాకు ప్రసన్నుడవగుము, దేవ!
72*
ఏది మీవృత్తి? ప్రావృత్తి యేది నిజము?
దేనికీ పరస్ఫర వైర తేజ ఘటన?
ఎందుకీ రూప వైవిధ్యమొందు నటన!
యోగ మాయలో నీలీల సాగుటేల?
73*
హే పరబ్రహ్మ! పరమాత్మ! దేవదేవ!
దివ్య ఐశ్వర్యమయరూప! దివ్యతేజ!
ఆది రూపుడ! నీతత్వమంత దెలుపు!
వణుకు మాన్పి ప్రసన్నుడవగుము దేవ!
74*
(శ్రీభగవాన్ ఉవాచ)
అర్జునా విను, కరతలామలకముగను,
కనుము, నాయందె, యమధర్మ కాలగతిని
కాలుడను నేనె! జీవన కారకుడను!
నేనె, కాలపురుషునిగాగ, నెఱుగుమింక!
75*
కోరి మీపక్షమున జేరి, కోరినట్లె-
వైరి పక్షంబు తోసహ, కౌరవేంద్రు-
ద్రుంచు వంకతో, వచ్చితి! దుష్ట శిక్ష-
సాగు, జీవశ్చవములట్లు శత్రులజూడు!
76*
లెమ్ము!జాగ్రత నిలువు, విజేతవగుము!
నీవు జంపక ముందె నిర్జీవులట్లు-
గనుము పరుల, కారణమాత్ర కదనవీర!
జయము నీకగు, యుద్ధంబు జేయు మింక!
77*
(అర్జున ఉవాచ)
కృష్ణ! భీతి మ్రొక్కెద నిన్ను, కృపను జూడు,
సాగదేమాట, గద్గద స్వరము గలిగె!
ఓహృషీకేశ!నా మది మోదమొందె!
మాటికి పొగడగా లేను, మాట రాక!
78*
జగతి పులకించె-రాకాసి సంఘమంత-
పారిపోయెను, నీనామ భజన మహిమ!
సిద్ధులాడిరి, భక్తులు చిత్తశుద్ధి-
చిందులేసి పాడిరి నీ ప్రసిద్ధ చరిత!
79*
వింత మీరూపము, ననంతప్రేమ!
తీరు తెన్ను సాక్షరములు తెలిసినంత-
మీరె! సత్తసత్తుగ మరి వేరుగాను-
వెలయు దానికి పరమైన వేల్పు మీరె!
80*
జగతి అక్షరాచ్యుత రూప! సత్త సత్తు!
ఆది మధ్యాంతముల పరమాత్మ మీరె!
దానికంటెను పరమైన ధాత మీరె!
బ్రహ్మ జనక తమరె, పరబ్రహ్మమనగ!
81*
ఓయనంతరూపుడ! సర్వలోక నిలయ
నింగి నేల సందును లేక నిండి యుండి
తమరె, సర్వస్వ మనియెంతు, తమహరుండ!
కనులు చాలవు మిముగాంచ కమల నయన!
82*
ఓప్రజాపతి!పరమాత్మ!వోమహేశ!
వాయు,యమ,యగ్ని,శివ, బ్రహ్మ, వరుణ సూర్య-
చంద్ర, యింద్రాది దేవత చత్ర హస్త!
నేను నామేను గనలేక నెగడు చుంటి!
83*
వ్యోమకేశ!నేనిను బిల్చు-నోర్పు దప్పి
మైత్రి కోపింతు-చుల్కన మాటలందు-
ఏకవచనంబు బంధువై మేలమాడి-
యాదవాయంటి, మన్నించు, మాధవుండ!
84*
మిత్రుగానెంచి,మితిమీరి,మిగుల చనువు
మసలు నాటినా నడవడి మనసు చెదరు!
మేను వణికేను, గతమునే నెంచి చూడ!
నీదు కరుణ జూపుము! నను సేదదీర్చు!
85*
స్వామి!నాయపరాధముల్ సైచి, యభయ-
మిమ్ము! నీరూపము నుపశ మింపు మింక!
ఆత్మ బాంధవా! క్షమియించు నాటివలెనె!
నాల్గు భుజముల విష్ణువై నన్ను బ్రోవు!
86*
ఓసహస్రబాహు!ఓవిశ్వమోహనాంగ!
ఉగ్రరూపంబు వెంటనె యుపశమించు!
తగు ప్రసన్నాకృతిని జూపు తండ్రి యనగ!
దయ, చతుర్భుజ రూపంబు దాల్చె హరియు!
87*
అనితరేతర సాధ్యము! ననవరతము
గొల్చు వారైన గనలేని గొప్పరూపు!
తాపసులకైన జూడంగ తరముగాని
తనదు మానుష రూపంబు దయను జూపె!
88*
(భగవాన్ ఉవాచ)
నరుడ! నీసర్వ కర్మలన్ నాకొసంగి-
నాపరాయణుడ వగుము నన్నె నమ్మి-
యన్యచింతన మానుము-ఆత్మ భావ-
వైరరాహిత్య కైవళ్య పదము జెందు!
89*
జగతి సంసారికాసక్తి జనక, జన్య-
చింతనము మాని నిశ్చలచిత్తమందు
పరమ రూపస్వభావంబు పదిల పరచి
నిలువుమర్జునా!నాభక్తి నిష్ఠయందు!
90*
అన్య చింతరాహిత్యమై యలరు మింక-
నెపుడు మరవక, మదిశ్రద్ధ యెసగ-సమత
సాగు, సర్వత్ర సమబుద్ధి – సంయమనము,
చేత వెలయు భక్తుడె సర్వ శ్రేష్ఠుడగును!
91*
(భక్తి యోగమ)
వ్యక్త రూపుగొల్చు జనులవ్యక్త రూపు
గొల్చు యోగులుందురు, వీరిలోన నాకు
నిష్ఠుడగు భక్తుడే, శ్రద్ధ నిష్ఠ గలుగ-
నాపరాయణుడు, పిదప నన్నుబొందు!
92*
మనసు బుద్ధి నాకర్పించి, మనెడు వారు
నిరత మాత్మలో ననుగాంచు, నిష్ఠగలిగి
మననమభ్యాస యోగంబు ననుసరింప-
సిద్ధిబొందియు, నాలోవసించుచుంద్రు!
93*
చేయు కర్మనాకోసమే చేయు వారు
చేత గాకున్న-తుదకునా చిత్త భక్తి
సాగి, నిత్య జీవన ధర్మ సాధనముల
తత్వమును దెల్సి నాభక్తి దనరు చుండు!
94*
నీవు నాకోసమే కర్మ నిలిచి సాగు!
తరముగాకున్న ననుజేరి శరణుబొందు!
నమ్మి నాభక్తి యోగమ్ము నాశ్రయించు,
పిదప కర్మ ఫలత్యాగ ప్రీతి గొనును!
95*
సకల కర్మఫలత్యాగ సాధనంబు-
నిష్ఠ నభ్యాసమొనరించనీకు మేలు!
తాపసులు సిద్ధులకు గల్గు తత్వసిద్ధి,
నీకు గల్గును, జ్ఞానికి నిదియె త్రోవ!
96*
సకల ప్రాణుల స్నేహంబు సాగి, తృప్తి
దయయు, సమదృష్టి వర్తింప, దనరు శాంతి!
నిష్ఠ నిష్కామ కర్మచే నిర్భయంబు!
సకల సుఖదు:ఖములనొక్క సరణి గనుము!
97*
సకల భూతమైత్రిని గల్గు సహన శాంతి!
అహము దొలుగంగ, సమభావ మలవడంగ
యింద్రియంబులు-వశపడ, ప్రీతి వెంట-
మనసు బుద్ధి నాకర్పించి, మనుట మేలు!
98*
మదిని ఈర్ష్య, భయోద్వేగమంతరింప-
నితర ప్రాణుల కివియు గల్పింప నీక
సాగు బ్రతుకు ద్వద్వాతీత సాధకుండు
నితర నిస్వార్థపరుడు నాకిష్టుడగును!
99*
స్థలము- తనువును – తలపున-తదితరాల
మమత వీడియు, స్థిరబుద్ధి మనెడువాడు
మననశీలుడై యాసక్తిమాని-నన్నె,
విశ్వ సర్వస్వమని భక్తి ప్రీతి గొనును
100*
భక్తి మార్గమే, సుళువైన ముక్తి బాట-
సాగు, నిస్వార్థ భక్తుడే నాకు ప్రియము-
గూర్చు వాడగు, సిద్ధియు గుణములందు
ప్రీతి గలిగిన ప్రియమైన రీతిజూతు!
101*
(సందర్భవాక్కు)
గీతపాఠమే,విద్యార్థి క్రీడి యడుగ
గుట్టు బోధించె తత్వంబు పట్టు వడగ
విశ్వరూపాన విషయ వివేకమొసగి
మాయ గెల్వగ ధరభార తీయు నిలిపె!
102*
విపుల విషయ సంగ్రహప్రశ్న విజయు డడుగు,
వివిధగతిసమా ధానముల్ విభుడొసంగు
విజ్ఞ శాస్త్రార్థ బోధనల్-విస్తరించ!
భారతీయత్యాగ సంపదయె, గీత!
103*
రూఢియయ్యెను, విశ్వస్వరూప రేఖ!
సాక్షిగా భారతుడు నిల్చె, సామి గీత-
నరుని నారాయణుని జేయు నాదబ్రహ్మ!
ఉపనిషత్తు సారాంశ మైయుర్వి మ్రోగె!
104*
భాగవతమందు తొమ్మిది బాటలుగను
సాగు నవవిధ భక్తులు, స్వామి గొలిచి-
పుణ్య సంపన్నులగుతీరు, పుడమి జీవి
కర్మ పరిపక్వతను ముక్తి గాంచు విధులు!
105*
భక్తి గల్గిన పెద్ధల భక్తి గలుగు-
నిష్ఠ గల్గిన సద్భక్తి నిగ్గుదేలు!
భక్తి, జీవిలో దేవుని-ప్రతిభ జూపు!
ప్రజల భక్తిగా రూపొంది పవిత్ర మగును!
106*
భక్తి పేరట కొనసాగు బహుప్రయాస!
లౌకికము గాదు-భువిపారలౌకికంబు!
వేష బాషా విశేషంపు బేషజాలు!
డాంబికపువృత్తి నిజభక్తి డాయలేదు!
107*
భక్తి శ్రద్ధచే గీతార్థ భావ గతుల-
ఆత్మ పరమాత్మ తత్వంబు నరయు విధము-
దెల్పె, శ్రీకృష్ణ పరబ్రహ్మ దివ్య వాణి-
దోష రహిత దృష్టిని సాగు దోవ జూపె!
108*
శుభము విశ్వాత్ము రూపంబు జూడ శుభము
అక్షరబ్రహ్మ! యవినాశి! యద్భుతోక్తి!
అభయ హస్తంబు, దయచేసి శుభము లిచ్చు!
శుభము శతకగానము నిత్య శుభప్రదంబు!